Onlar da İnsandı, Cengiz Dağcı‘nın yazdığı bir romandır. 1958 yılında yayımlanmıştır. 100 Temel Eserlerin bir parçasıdır.
Onlar da İnsandı Kitap Özet
Bekir, ineği Macik’le birlikte Kızıltaş Köyü’ne dönüyordu çünkü Macik yavrulamak üzereydi. Mutlu bir aile hayatına sahipti; Kansı Esma ve 15 yaşındaki kızı Ayşe ile birlikte yaşıyorlardı. Bekir, Macik’in doğuracağı buzağıyı düşünerek tarlasındaki tütünleri kesip toplama günlerini hayal ediyordu.
Ancak bir gün Kızıltaş Köyü’ne İvan ve Kala Mala adlı baba-oğul iki Rus gelir. Bekir, onların yalvarmalarına dayanamayarak işe alır, çünkü işçiye ihtiyacı vardır. Ailenin işleri bir nebze rahatlar, ancak bu gelişle birlikte yaşamda bir değişiklik başlar. Kızıltaş ve çevre köylerde kolhoz yönetimi başlamıştır ve Kızıltaşlılar, topraklarının ellerinden alınacağı endişesiyle tedirgindir.
Bir gün ellerinde silahlarıyla gelen Rus askerleri, toprakların ölçüm işlemine başlarlar. Bu süreçte Ayşe, İvan’dan korktuğu için Remzi ile evlenir ve Seyd-Ali’nin evine taşınır. Aynı zamanda askerler, yol yapım çalışmalarını başlatır ve her evden bir atlı araba ve bir adam ücretsiz olarak çalışmaya alınır. İvan, yol yapımında çavuş olurken, Kala Mala depremde hayatını kaybeder. Babasının cenazesini Remzi ile birlikte Rus mezarlığına götürürken, İvan arabayı uçurumdan sürerek Remzi’nin ölümüne neden olur.
Köye yakın yerlerden gelen Rus işçilerin sayısı arttıkça, hırsızlık olaylarında da bir artış yaşanır. Bu dönemde Bekir’in ineği çalınır, kesilir ve eti Yalta’ya götürülür. Bu haberi alan Bekir, üzüntü ve öfke içinde tarlasına gitmek üzere yola çıkar. Ancak Bekir’in ansızın gelmesi ve dinamitle parçalanacak Kuşkaya’nın üzerinde olmaları sonucu yaşamını yitirir.
Bekir’in ailesi zorlu günler geçirmeye başlar. Esma, kızının yanına Seyd-Ali’nin evine gider. Ayşe, bir oğlan çocuğu doğurur ve onu yalanlarla uzaklara gönderir. İvan’ın köydeki zulmü giderek artarken, Rus askerleri her yere yayılmakta ve direnenleri öldürmektedir. Bu süreçte Çilingir öldürülür. Bu durum herkesi rahatsız etse de emirler uygulanmaktadır. Köy delikanlılarından Enver, beş varil barut bulur ve zulüm altında yaşamak yerine eviyle birlikte parçalanmayı tercih eder.
